Fotoğrafta Renkli Çekimler İçin Kullanılan Filtreler ve Özellikleri

Renkli çekimler için kullanılan filtreleri 5 ana başlık altında toplayabiliriz. Sırasıyla;

Koruyucu Filtre

Fotoğraf makinemiz ister konvansiyonel olsun (film kullanan), ister sayısal olsun, ucundaki objektifin her türlü darbeden, su damlacıklarından, buhardan ve tozdan korunması gerekmektedir. Objektiflerin ön ve arkalarında bulunan lensler coated dır (ince bir film tabakası ile kaplanmıştır) . Bu nedenle gerek ön gerekse arka kısımlarındaki lenslerin her nasıl silinirse silinsin sonuçta objektife zararı vardır.

Arka kısmı makinenin içinde olduğu için güvendedir ama objektiflerimizin ön kısmının her zaman, toza, buhara, yağmura, parmak izine ve her türlü darbeye açık olduğunu unutmamalıyız. Bu nedenle yeni bir makine ve/veya objektif satın aldığımızda ilk satın almamız gereken filtre (muhakkak satın almamız gereken) Koruyucu filtredir. Koruyucu filtre olarak siyah beyaz negatif film çekenler genelde UV FİLTRE, renkli dia, negatif veya sayısal çekenler ise SKYLIGHT 1 A filtre tercih etmektedirler.

Polarize Filtre

Işık bir titreşim içinde düz olarak ilerler. Cam ve su gibi bir yüzeyle karşılaştığında bu yüzeyler ışığın titreşimini engeller ve ışık titreşmesini kaybederek yansır. Buna fotoğrafçılıkta polarize olayı denir. Bu polarize ışığın yarattığı yansımaları azaltmak ve fotoğraftaki kontrastı artırmak için kullanılan filtreler polarize filtrelerdir. Polarize filtrelerin oluşturduğu düzlemde; yansıyan ışınlar kırılarak etkisi azaltılır veya yok edilmeye çalışılır.

Polarize filtre kullanarak çekilmiş mavi gökyüzü üzerindeki bulutlar gözle gördüğümüzden daha belirgin çıkarlar. Örneğin bir vitrin camı önünden geçerken, belli bir açıdan baktığınızda vitrin camında yansımalar görürüz. Görüşümüzün açısını biraz değiştirdiğimizde bu yansımalar kaybolur. Yansımalar sadece belli bir açıdan baktığımızda görülür, çünkü yansımanın ortaya çıkması, ışık kaynağı ile bakan göz arasındaki açıyla ilgilidir.

Yansımanın görüldüğü açıdan fotoğraf çekildiğinde, yansımayı yok etmek veya istenirse etkisini artırmak için polarize filtreler kullanılır. Bu tür filtreler yansımaları azaltıp veya artırarak o nesnenin gerçek renginin görüntüsünü bize sağlar. (Artırdığımız durumlarda ise yansıyan ışığın rengini ) Bu nedenle hem gökyüzünün mavisini hem de diğer nesnelerin renklerini daha koyu ve doygun hale getirir.

Yoğunluk Filtreleri

(ND FİLTRELER- NEUTRAL DENSITY): Bazı durumlarda fotoğrafı çekilen konudan çok fazla ışık makinemize yansır ve pozlama değeri (örtücü ve diyafram değerleri) gelen bu fazla ışık için yeterli olmaz. Fotoğraf makinesine gelen ışığın gücünü azaltmak için yoğunluk filtreleri kullanılır. Yoğunluk filtreleri gri renklidir ve gri renk her rengi aynı oranda azaltır. ND–1, ND–2, ND–3, ND–4 diye farklı gri tonlarda filtreler mevcuttur. ND filtreleri hem siyah beyazda hem de renkli çekimlerde kullanılabilir.

Degrade Filtreler

Bu tür filtreler, fotoğraf karesinin bir bölümüne müdahale etmek için kullanacağımız bir filtre türüdür. Bazı durumlarda tüm kadrajımızdaki ışığa aynı oranda müdahale eden filtreler işimize yaramaz. Mesela filtrenin sadece gökyüzü kısmına etkimesi ve geri kalan kısımda etkisiz olmasını isteriz. Böyle durumlarda degrade filtre kullanmakta yarar vardır. Ancak bu filtreleri kullanmak için özellikle pozlama bilgimizin (yani temel makine ayarları) tam olması gerekir. Objektif önüne takacağımız filtrenin yönünün de önemli olduğunu unutmamalıyız.

Renk Düzeltme Filtreleri

Gerek çekim gerekse çekim sonrası gördüğümüz renk sapmaları ve bilinçli olarak renk değiştirmek için bu tür filtrelere ihtiyacımız vardır. Kullanılan film ile çekim mekânındaki ışığın renk ısısının uyuşmadığı durumlarda daha çok ihtiyaç duyulur. Bu filtrelere renk ısısını Gün ışığı ısı değerlerine getirmek için kullanılan filtre olarak da bakabiliriz. Bu tür filtreler günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır ve şöyle sınıflandırılır:

80 Serisi

İç mekânlarda tungsten ışığı ile aydınlatılmış alanlarda yapılan çekimlerde ortaya çıkan sarı rengin etkisini azaltmak istediğimizde kullanabileceğimiz bir filtre türüdür. Yapı bakımından mavi renklidir. Ayrıca tungsten ışıkta (3200 Kelvin) gün ışığı filmleri ile çekilen fotoğrafların kırmızıya kaçması durumunda da bu filtre grubunun 80 B serisi tercih edilir. Kırmızılığın yoğunluğunu azaltmak için kullanılırlar. 80 B filtreler renk ısısını yaklaşık olarak 2100 Kelvin artırarak gün ışığı ısısı seviyesine getirerek film düzlemi üzerine düşmesini sağlar. Filtre rengi mavi olup filtre faktörü 2.4x’dir

81 Serisi

Hem havadaki pus etkisini azaltıcı, hem özellikle kentlerimizde meydana gelen pek çok metalik yansımanın ortaya koyduğu metalik maviyi dengeleyici ve özellikle gölgede fotoğraf çektiğimizde (konumuz gölgede olduğunda) üzerinde hâkim olan mavi rengi azaltıcı filtrelerdir. Fotoğrafımızı azıcık ısıtarak daha canlı bir hale gelmesini sağlarlar. Özellikle 81 A filtresi çok kullanılır, bazı durumlarda ise daha koyu olan 81 B ve 81 C de tercih edilebilir. 81 B serisi yüksek renk ısında çekilen fotoğrafların aşırı maviye kaçmasını önlemek için kullanılır. Renk ısısını 300 Kelvin azaltır. Filtre rengi amber olup filtre faktörü 1.4x’dir.

85 Serisi

85 A türü filtreler 80 B filtresinin tam tersine çalışır. Gün ışığı(5500 Kelvin)’de Tungsten tipi filmlerle çekilen fotoğraflar maviye kaçar. Bu maviliğin yoğunluğunu azaltmak için kullanılırlar. 85 A filtreler renk ısısını 2100 Kelvin azaltarak film düzlemi üzerine düşmesine izin verirler. Filtre rengi turuncu olup filtre faktörü 2x’dir 85 B türü filtreler ise 85 A’nın biraz daha kuvvetlisi olup aynı amaç için kullanılırlar. Renk ısısını 2300 Kelvin azaltırlar. Filtre rengi Turuncu olup filtre faktörü 2.4x’dir.

FL Serisi Filtreler

Florasan ışığı her ne kadar beynimizde düzeltilerek bize beyaz ışık veriyormuş gibi gelse de, aslında yeşil renkli bir ışıktır. Florasanların olduğu bir mekânda çekim yaptığımızda bu yeşil renk tüm görüntümüze hakim olur. Bu rengi düzeltmek için florasan filtresi (FLD) kullanılır. Ancak bunların birçok farklı yapıda ve farklı sonuçlar ortaya çıkaran türleri vardır. Daha çok FL serisi olarak adlandırılırlar.

FL-D türü florasan lambaları ile aydınlanmış mekânlarda gün ışığına duyarlı filmlerle yapılan çekimlerde fotoğrafta oluşacak aşırı mavi-yeşil tonun etkisini azaltır. FL-B türü filtreler ise daha çok tungsten ışığa duyarlı filmlerle florasan ışığında yapılan çekimlerde fotoğrafta aşırıya kaçan mavi-yeşil tonların etkisini azaltır. FL-W türü filtre de florasan ışığında gün ışığı filmleri ile yapılan çekimlerde fotoğrafta aşırıya kaçan yeşil-kahverengi tonların etkisini azaltır.

Dış görünüşlerine göre filtreler

Kreatif Filtreler

Değişik efektleri yaratmak için kullanılan filtrelerdir. Görüntünün fiziksel yapısını değişik göstermek istediğimizde bu yönteme başvururuz.