Portre Fotoğrafında Kullanılan Objektifler ve Özellikleri

Portrede genel kural, yüz formunun olabildiğince yalın ve tarafsız olarak fotoğrafa aktarılmasıdır.

Yüz oranlarının fotoğrafa doğru oranlarda çıkabilmesi için odak uzaklığı uygun bir objektif ile çalışmak gerekir. Genelde de portre objektifi olarak kullanılan objektifler film formatının iki köşesi arasındaki uzaklığın iki katına isabet eden objektiflerdir.

Örnek olarak 35 mm leica format filminin iki köşesi arasındaki uzaklık 43 mm olduğundan 43 x 2 = 86 mm olduğuna göre bu format için bir portre çekilirken kullanılması gereken 85 mm bir objektiftir.

Ancak leica format bir film ile portre çekimi yapılırken bazen 105 mm odak uzaklığındaki objektifler de kullanılabilir. Aynı zamanda portre objektifi olarak yüzdeki bazı hataları en aza indirmek için netliği özellikle bozulmuş soft-focus objektifler kullanılır. Bu objektifler difüze filtre etkisi verir.

85, 105 veya 135 mm’lik kısa teleobjektifler yarım büst portre fotoğrafı için en iyi seçimlerdir. Modelin çok yakınında durmak zorunda bırakmadıkları için standart objektiflerden daha iyi sonuç verir. Buna karşın teleobjektiflerin alan derinliği sınırlıdır. Bu nedenle dikkatli netleme yapmak gerekir. Gözlere netleme yapmalı ve alan derinliği kontrolü ile yüzün ne kadarının netlik alanında olduğunu kontrol etmelisiniz.

Portre çekimi için en uygun objektif 100 mm objektiftir. Böylece yüzdeki deformasyon en aza indirgenir. Geniş açılı objektifler yüzdeki deformasyonu arttırır. 50 mm objektif ile portre çekmek isterseniz görüntüyü en az göğüs ya da bel hizasından görüntülemelisiniz. Bu şekilde yüzdeki deformasyonu en aza indirgersiniz. Arka fonun karanlık çıkmasını istiyorsanız arkadaki fonu uzak tutarak flaştan gelen ışığın yansımasına engel olursunuz ve fonun karanlık çıkmasını sağlayabilirsiniz.

Vücudun dâhil edildiği portrelerde veya mekânı da kapsayan çekimlerde standart ya da geniş açı objektifler de kullanılabilir. Ancak geniş açı objektifler kullanılırken bozulmaya (distorsiyon) dikkat edilmelidir.

Portre fotoğrafında kullanılan objektifler

Portre Fotoğrafında Kullanılan Objektiflerin Özellikleri

Son yıllarda birçok fotoğrafçı, değişken odak uzaklığı olan (zoom) objektifler kullanmayı tercih etmektedir. Bu objektifler sayesinde odak uzaklığı çok hızlı ve kolay bir şekilde değişebilmektedir. Özellikle hareket hâlinde olan kişilerin fotoğraflanması durumunda fonda oluşacak karmaşa, değişken odaklı objektifler sayesinde pratik bir şekilde çözümlenir.

Bu tür objektiflerin en büyük dezavantajı, diyafram açıklıklarının kısıtlı olması ve bu nedenle de az ışıklı ortamlarda kullanılmaya imkân tanımamalarıdır. Portre fotoğrafında objektif seçiminin önemi yanında doğru yere netlik yapmak da özen gösterilmesi gereken başka bir kriterdir. Netlik ayarı için en doğru yer, modelin göz bebeğidir.

Göze netlik yapılması, fotoğrafın net çıkacağı anlamına gelmez. Işığın şiddetinin az olduğu şartlarda, düşük enstantane kullanımı esnasında gözün açılıp kapanması, netliği bozar. Göze yapılan netlikten sonra burun ve kulakların da net çıkacağı şekilde bir diyaframın kullanımına özen göstermek ve gözde yeterince ışık vurgusu bulunması gerekmektedir.

Özellikle uzun odaklı teleobjektif kullanılarak yapılan çekimlerde, çok açık diyafram ile çekilen fotoğraflarda, burun veya kulakların net alan dışı kalma ihtimali yüksektir. Net olmayan burun ya da kulaklar, portre fotoğrafının kalitesini azaltacağından bu problem çekim anında çözüme kavuşturulmalıdır.

  Soft-focus objektif

Soft-focus objektifler belirli bir oranda küresel hata yapacak şekilde düzenlenmiştir. Bu hata nedeniyle keskin bir nokta film üzerinde çerçeveye doğru azalan yoğunlukta bir hale şeklinde saptanır. Böylece ince ayrıntılardan yansıyan ışıklar difüze edilerek görüntü kontrollü olarak yumuşatılır. Objektifi netsiz yaparak aynı sonuç elde edilemez. Soft-focus objektiflerin küresel hata oranı, diyafram yardımıyla ya da objektif sistemindeki merceklerin yerini değiştirerek ayarlanabilir.

  Dar açılı (tele) objektifler

Dar açılı objektifler, konuya yaklaşmadan konu düzlemini fotoğraf makinesine yaklaştıran ve odak uzaklığı olarak normal objektiflerden daha büyük olan objektiflerdir.

Teleobjektiflerin en büyük özelliği konuyu yaklaştırmakla birlikte, konu planlarını üst üste bindirmesidir. Doğal olmayan bu görüntüyü daha çok sinemacılar uzak plan çekimlerinde sıklıkla kullanır. Portre fotoğrafçılığında ve özellikle moda fotoğrafçılığında sıklıkla kullanılmasının asıl sebebi ise alan derinliğini sınırlayarak konuyu ön plana çıkarmasıdır.