Fotoğraf Çekiminde Dekor ya da mekân seçimi
Dekor ya da mekan seçiminde fotoğrafı çekilecek kişinin kişiliğini ortaya çıkarabilecek nitelikte, kişinin talebine ya da çekim amacına uygun seçimler yapılmalıdır.
Bu konuda farklı yaklaşımlar vardır. Fotoğrafçının yönlendirmesiyle çekim yapılacağı gibi doğaçlama çekimler de yapılabilmektedir. Bu noktada müşterinin tutumu çok önemlidir.
Nerede ve nasıl çekim yapılacağına birlikte karar verilmelidir. İyi bir mekan seçimiyle iyi sonuçlar elde edilecektir. Sade bir arka plan fotoğrafını çektiğiniz objenin daha iyi görüntülenmesini sağlar.
Makinenizin vizöründen bakarken çektiğiniz objenin çevresini inceleyin.
İyi bir grup fotoğrafı çekmenin özünde birkaç temel karar yatar. Hangi fotoğraf formatını kullanmalı? Nesneyi fotoğraf karesinin neresine yerleştirmeli? Başka hangi fotoğraf öğelerini katmalı? Bu öğeleri nereye yerleştirmeli? Hangi makine açısı en etkili olandır?
Yatay ve dikey format
İnsan fotoğraflarının çoğu, büyük olasılıkla makineyi yatay tutmak daha kolay olduğu için yatay çekilir. Birçok grup fotoğrafı için yatay biçim en iyisidir. Ancak; tam boy fotoğraftan portre fotoğrafına, çeşitli fotoğraflar için dikey görüntü çok etkili olabilir.
İyi bir grup fotoğrafı çekmenin özünde birkaç temel karar yatar. Hangi fotoğraf formatını kullanmalı? Nesneyi fotoğraf karesinin neresine yerleştirmeli? Başka hangi fotoğraf öğelerini katmalı? Bu öğeleri nereye yerleştirmeli? Hangi makine açısı en etkili olandır?
Objenin yerleştirilmesi
Fotoğrafa bakan insanların dikkatini çekmek için fotoğraflarınızı kararlı ve etkili bir kompozisyonda çekin. Resmi bir düzenlemede, tüm ilginin fotoğrafladığınız kişiye yoğunlaşmasını istediğiniz durumlar hariç, modeli tam ortaya yerleştirmekten kaçının.
Arka planlar
Kapalı ya da açık mekanda sade bir arka plan, tüm dikkati fotoğraf nesneniz üzerinde toplar. Kapalı mekanda, oyuncak, desenli duvar kağıdı ve parlak ışık gibi dikkat dağıtıcı eşyalardan kaçının. Açık mekanlarda, dikkatin fotoğrafın esas ilgi nesnesinde olmasını engelleyen ağaç dalları, elektrik direkleri, teller, işaretler ve diğer insanlar olmasına izin vermeyin.
Bakış açısı
Fotoğrafınızın kompozisyonunu makinenizin vizörü üzerinde yaparken, fotoğrafınızın daha iyi olmasını sağlayacak başka neleri dahil etmek istediğinizi düşünün. Yalnızca bakış açınızı değiştirerek bir fotoğrafın yaratacağı etkiyi büyük oranda değiştirebilirsiniz
Göz seviyesi
Göz seviyesinden çekim yapmak, çoğu insan fotoğrafında en iyi yöntemdir. Genellikle dünyaya böyle baktığımız için bir gerçeklik duygusu yansıtır. Fazla düşük açılı bir yakın çekim burnu, ağzı ya da çeneyi fazla abartılı gösterebilir. Fazla yüksek açılı çekimse (çoğunlukla oturan insanları ya da çocukları çekerken) kafanın vücudun diğer parçalarına oranla daha büyük görünmesine yol açar. Çocuk fotoğrafı çekerken, diz çökmeniz, hatta oturmanız gerekebilir.
Yüksek ve düşük açılar
Bazen belirli bir etki yaratmak için farklı bir açı kullanmanız gerekebilir. Örneğin, tam boy bir portrede, göz hizasından çekim, kişiyi olduğundan daha kısa gösterir. Çömelerek çekilen bir fotoğraf, yüksekliği daha doğru gösterir ve bir güç, otorite havası yaratır. Genellikle pek de çekici olmayan yüksek açı bile bazen etkili bir görünüm yaratabilir ya da dikkat dağıtan arka planı engellemenizi sağlar.
Yakın plan (Makro) çekim
Yakın plan çekimler, bir yakınlık duygusu yaratır; dikkati, doğrudan obje üzerine çeker. Daha uzak görüntüler, ön planı vurgulamak eğilimindedir ve fotoğrafa bakanın dikkatini dağıtan birçok karmaşık öğeyi fotoğrafa katar. Vizörden bakarken fotoğraf karesini doldurmak için çektiğiniz nesneye yaklaştığınızda, fotoğrafa bir şey katmayan ne çok şeyden kurtulduğunuza dikkat edin.
Işıklandırma
Çekim için uygun ışık ve temiz bir fonun varlığından emin olmanız gerekir. Doğal ışık yeterli değilse, yapay ışık kaynaklarından yararlanmanız ya da yüksek ASA’lı film kullanmanız gerekir. Bulutlu, kapalı günlerin insan fotoğrafı için en iyi ışığı sağladığını öğrenmek size şaşırtıcı gelebilir.
Parlak güneş gözlerin kısılmasına yol açar ve yüzde keskin gölgeler oluşturur. Kapalı günlerde ışık yumuşaktır ve yüzleri daha çekici gösterir. Kapalı mekanlarda, flaşı kapatıp pencereden gelen ışığı kullanarak fotoğrafını çektiğiniz objeye yumuşak, neredeyse ışıldayan bir görünüm kazandırabilirsiniz.
Ama portre türü anı fotoğrafında keskinlik önemli olduğu için iri gren (yani yüksek ASA) pek tercih edilmeyecek bir etki yapacaktır. Bu yüzden, ne yapıp edip ışık bulun. Işığın miktarı ve niteliği çok farklı olabilir.
Mum ışığında güzel bir portre tipi anı fotoğrafı çekebilirsiniz, ama sert öğle güneşi altında çekim yapmamalısınız. Çünkü tepe ışığı olumsuz gölgeler oluşturarak ifadeyi çok değiştirecektir. Benzer şekilde cephe ışığı da derinlik duygusunun kaybolmasına yol açtığı için uygun bir aydınlatma şekli değildir.
Makine üzerindeki flaşın da olur olmaz kullanılmaması gerekir.
Tek ve ideal bir aydınlatma şekli bulunmamasına karşın, yarı cephe ışığı ile yanal ışık kullanımının diğerlerinden daha iyi sonuç vereceği söylenebilir. Direkt cephe ışığı yerine, bir yüzeyden yansıtılarak ya da dağıtılarak verilen ışıkla iyi bir aydınlatma sağlanabilir. Sert bir ışık yerine, yumuşak (yaygın, difüz) bir ışık daha iyi detay verecektir ve modeli rahatsız etmeyecektir.
Bunu pencere önünde tül perdeyle, flaş önünde ise difüzörler (ya da kağıt mendil) aracılığıyla yapabilirsiniz. Açık havada iseniz, sabahın ilk saatleri ile akşamın son saatlerini kullanmanız önerilir. Çünkü bu saatlerde gün ışığı daha yumuşaktır, yataydır ve daha sıcak renklidir.
Mutlaka flaş kullanmak zorundaysanız, flaşı dolgu ışığı olarak kullanmanızda yarar var. Yani ortam ışığına göre pozlandırma yapıp, flaşı 1/2 ya da 1/4 gibi bir güçte, yalnızca gölgeleri yumuşatmak amacıyla kullanın. Flaşı asıl ışık kaynağı olarak kullanmak istiyorsanız, lütfen makine üzerinde kullanmayın. Çünkü makine üzerindeki flaş çok sert bir cephe aydınlatması yapacaktır.
Bir senkron kablosu yardımıyla, flaşı gövdeden bağımsız ve yarı cephe ışığı oluşturacak biçimde kullanmanız daha sağlıklıdır. Birden çok flaş kullanmanız durumunda ise ana flaşı yarı cephe ışığı olarak, yardımcı flaşları ise dolgu ışığı, saç ışığı ve fon ışığı olarak kullanmanız doğru olur.
Bu ışıkların yerleri ve açıları değiştirilerek farklı etkiler elde edilebilir. Bu konuda biraz deneme yapmakta yarar var. Genel olarak dolgu ışığı cepheden ya da ana ışığa simetrik olarak, saç ışığı ters açıdan ve fon ışığı da fona paralel olarak kullanılır.
Işığın yönü
Işığın yönü söz konusu olduğunda, 360 derecelik olasılıklarla karşılaşırız. Işık, sizin istediğiniz gibi değilse pozisyonunuzu, objenin pozisyonunu veya mümkünse, ışığın yönünü değiştirmek çözüm olabilir.
– Tepe ışığı
Genellikle, tepe ışığının en iyi ışık olduğu düşünülür. Gün ortasında, güneş, tam yukarıdadır ve yüze istenmeyen gölgeler düşürür. Yüze düşen sert gölgeleri yumuşatmak için, makinenin flaşını kullanın.
Olumlu yönleri:
o Manzaranın büyük bir kısmı, iyi aydınlanır.
o Parlak güneşli günler, manzaradaki renkleri belirginleştirir.
Olumsuz yönleri:
o Güneş ışığı, fotoğrafını çektiğiniz kişilerin gözlerini kısmasına neden olabilir.
o Dolgu flaşı kullanmazsanız çok yüksek güneş ışığı (öğle güneşi), gözler ve çene altında derin koyu gölgelere neden olur.
– Cephe ışığı
Cephe ışığı, objenin fotoğrafçıya bakan kısmını aydınlatır. Fotoğraf makinenizdeki flaş, en yaygın cephe ışığı türüdür. Bir insanın doğrudan yüzüne yansıyan güçlü ışık, yüz hatlarını düzleştirip gözlerin kısılmasına neden olur.
Olumlu yönleri:
o Tüm manzarayı ışıklandırarak, fotoğraf makinesine pek çok bilgi sağlar.
o Fotoğraf makinesinin ışık ölçerini zorlayacak daha az gölge olacağından, fotoğrafta en kolay ışık türüdür.
Olumsuz yönleri:
o Biraz sıkıcı olabilir. Fotoğraflar hacim ve derinlik kaybına uğrar.
o Dokular ve ayrıntılar, en aza inmiştir. Görünümler, az gölge olduğu için, iki boyutlu görünür.
o Flaşlı fotoğraflarda, arka plan, flaş menzili dışındaysa, fotoğrafı çekilen konu, çok parlak; arka planlarsa karanlık çıkabilir.
– Yanal ışık
Doku, boyut, şekil veya desenleri vurgulamak isterseniz yanal ışıklandırma, mükemmel bir çözümdür. Yanal ışıklandırma, objenin biçimsel özelliklerini belirginleştirerek çevre çizgilerini ve dokuları ortaya çıkarır. Boyut ve derinliği arttırmak için yanal ışık kullanın. Özellikle portre fotoğrafı çekerken 45 derecelik açıyla gelen yanal ışık fotoğrafı en güzel gösteren ışıklandırma biçimlerinden biridir. Günün ilk ve son ışıklarında fotoğrafını çektiğiniz insanın konumunu, güneş yalnızca bir taraftan gelecek şekilde ayarlayın. Yüzün bir kısmını iyi aydınlatıp diğer kısmı gölgede bırakarak çekici bir etki yaratırsınız. Gölgelerin etkisini yumuşatmak için, dolgu flaşını kullanın.
Olumlu yönleri:
o Objeyi, arka plandan ayırabilir.
o Günbatımındaki bir manzara gibi, derinliği ortaya çıkarır.
o Yıpranmış bir ağaç, çit ya da sürülmüş bir tarlada olduğu gibi, dokuyu ortaya çıkarır.
Olumsuz yönleri:
o Bazı nesneler için çok parlak ve çok karanlık alanlar oluşturduğundan, fazla keskin olabilir. (Dolgu flaşını iyi bilmelisiniz.)
– Ters ışık
Objenizin arkasından gelen ters ışığın kullanımı, çok beceri ister; ancak, ortaya çıkacak etkileyici sonuçlar çabalarınıza değebilir. Modeli güneşin aksi yönüne bakacak şekilde yerleştirirseniz oluşur. Bu, fotoğraflanacak kişinin yüzünü gölgede bırakır; göz kısma riskini ortadan kaldırır ve çoğunlukla saçlarda çekici bir parlaklık yaratır. Fotoğrafını çektiğiniz kişinin yüzünü aydınlatmak için dolgu flaşını kullanın.
Olumlu yönleri:
o Siluette olduğu gibi, karmaşık bir manzarayı objeyi vurgulayarak sadeleştirir.
o Portrelerde, konuyu daha güzel gösteren bir ışık halesi oluşturur.
o Manzaralara kuvvetli gölgeler ekler.
Olumsuz yönleri:
o Koyu renk bir objede, ayrıntılar eksik kalır.
o Objektifte iç yansımaya neden olur. Bu da düşük kontrasta ve fotoğraf üzerinde garip ışık lekelerine (Newton halkalarına) yol açar.
o Ters ışık ile başa çıkmak için pozlama değerini kullanmak, aşırı parlak arka plana yol açar.
Not: ;Ters ışık durumlarında, fotoğraf makinenizi, objektife gölge yapacak, ama bu arada görüntüye girmeyecek şekilde bir gölgelik (parasoley), eliniz ya da bir kitap ile gölgeleyerek, iç yansımaya engel olabilirsiniz.
– Dikkate alınacak bazı ipuçları ve teknikler
o Ön planda ağaç, tekne veya bir insan olan günbatımı görüntülerinde dramatik bir siluet elde etmek için flaşı kapatın ve -1.0 veya -2.0 pozlama değeri kullanın.
o Objenizi tam manasıyla göstermek için, +0.5 veya +1.0 pozlama değeri (veya makinenizin ters ışık dengeleme düğmesini) kullanın. Bu durumda arka plan, aşırı aydınlık olabilir.
o Dolgu flaşı kullanın. Kenarda parlayan “ışık halesi” olmasını istediğiniz portrelerde, gölgeleri aydınlatmak veya siluete engel olmak istediğinizde, kusursuz bir seçenektir.
o Işığı objenize geri yansıtmak için, beyaz bir yansıtıcı karton kullanın. Bu yöntem, özellikle yakın plan çekimlerde (örneğin, bir çiçeği çekerken) kullanışlıdır.
o Konuya iyice yaklaşın. Ters ışık alan objenizle çerçeveyi doldurun ki daha parlak olan çevre ışığı, makinenizi yanıltmasın.