Deneysel Fotoğrafın Nitelikleri Nelerdir?
Amaca Uygunluk Açısından
Fotoğrafta, anlatılmak / gösterilmek istenen amaca aykırı hiçbir öge bulunmamalı,
Fotoğrafta, anlatılmak / gösterilmek istenen amaca yaratılmak istenen etkiye uygun mekânlar seçilmeli,
Fotoğrafta, anlatılmak / gösterilmek istenen amaca yaratılmak istenen etkiye uygun zamanda çekim yapılmalı,
Bütün bunlar yapılırken fotoğrafta, anlatılmak / gösterilmek istenen amaç ve yaratılmak istenen etkiye göre kompozisyon kurallarına dikkat edilmeli,
En önemli özelliği ise, anlatılmak / gösterilmek istenen amaca uygun görseller arasında, en yaratıcı ilişkiler kurulurken fotoğraf ve teknolojik olanaklar araç olarak kullanılmalıdır.
Teknik Açıdan
Fotoğrafta kullanılan konu için doğru ışık seçimi,fotoğrafın baskı kalitesi,fotoğrafta kullanılan görselin / görsellerin flu / net / keskin olması fotoğrafın teknik açıdan yeterliliğini gösterir.
Verilen bilgilerin daha anlaşılır olabilmesi için örnek fotoğraf üzerinde değerlendirilme yapılmalıdır. Fotoğrafın sağ üst köşesindeki, gökyüzü içerisinde yer alan portrenin bulunduğu bölüm doğru ışıklandırılmasaydı portreyi algılamak güçleşecekti.
Fotoğrafın ¾’ünü kaplayan koyu zeminde, altın oran kuralına uyulduğundan fotoğraf hiç olmazsa biçimsel açıdan daha kolay algılanır hâle getirilmiştir.
Kırmızı çizgiler hâlinde kullanılan görüntü ögesi, kompozisyon kurallarını vurgulamada yardımcı oluyor. Fotoğrafta kullanılan ögelerin azlığı ile de yalın / sade / fotoğrafın örneği olduğunu söylemek ve görmek mümkündür. Kullanılan açık ve koyu leke değerleri, kırmızı rengin tekrar kullanımları fotoğrafın biçimsel açıdan kolay okunmasını sağlıyor.
En koyu renk lekesine ait dokunun ayırt edilmesini sağlayan teknik fotoğrafın net çekilmiş olmasıdır. Sağ üst köşede zeminde yere alan hareketli ton değerlerindeki bulutlara karşın aynı açık leke değerindeki porte üzerindeki detayların gösterilmesi fotoğrafçının doğru ışık kullanımı ile tekniğe olan hâkimiyetinin göstergesidir.
Görsel Açıdan
Fotoğraf fiziksel varlığı itibariyle görseldir. Bu nedenle görselliğin fotoğraf için ne denli önemli olduğu kaçılınmazdır.
Görsellik kuşkusuz öncelikle biçimsel açıdan önemlidir. Fotoğraftaki görsellik uygun film seçimi, uygun ışık kullanımı, en son olarak çekim için uygun anın seçilmesiyle başlar. Görsel açıdan problemli olan fotoğrafın kendisini doğru biçimde ortaya koyma ve savunma olanağı yoktur. Fotoğraf öncelikle aynı konuda çekilmiş olan diğer fotoğraflardan ayırt edilecek farklı ifade ögelerine sahip olmalıdır.
Sanatsal Açıdan
Sanatsal kaygı taşıyan ve taşımayan fotoğraflar kime aittir? Makineye mi, yoksa makineyi kullanan fotoğrafçıya mı? Deklanşöre basan herkes nesnel gerçekliğin yansımasını elde edebilir. Herkesin çekebileceği bu fotoğraflara karşı, sanatsal kaygı taşıyan fotoğraflar arasındaki fark makinenin arkasındaki gözün yeterliliğidir. Bu da birçok kişinin sıradan bulduğu şeylerin farklı yanlarını görmek ve fotoğraf aracılığıyla nasıl göstereceğini bilmektir.
Sanatın tüm alanlarında olduğu gibi neyin görüldüğü kadar nasıl gösterildiği de önemlidir.
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı
GRAFİK VE FOTOĞRAF “Deneysel Fotoğraf” 2012
Prof. Ahmet Öner GEZGİN
Orhan Cem ÇETİN
Şahin KAYGUN
Erhan YÜCEL
Neslişah EROĞUL