Işığın Formları, Işık Kaynakları ve Işık Ölçümü
Işığın formları şu şekildedir:
Direkt Işık
Kaynaktan çıkan ışığın hiçbir engele rastlamadan direkt olarak konuyu aydınlatmasıdır. Bu tarz ışıklar konu üzerinde yüksek kontrastlar oluşturur
Yansıyan Işık
Kaynağından çıkan ışığın doğal ve yapay yollara çarparak konu üzerine düşmesidir. Konu üzerinde kontrastlar daha yumuşaktır
Yaygın Işık
Işığın belli süzgeçlerden geçerek konuyu aydınlatmasıdır. Gökyüzünün bulutlarla kaplı olduğu durumlarda ışık tek bir noktadan gelmek yerine tüm gökyüzüne eşit bir şekilde dağılır. Aydınlanmanın düşmesine bağlı olarak fotoğraflarda kontrast düşüktür.
Yaygın ışık genelde fotoğrafta pastel renkler oluşmasına neden olur.
Işık Kaynakları
Işık kaynakları doğal ışık ve yapay ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır. Güneş ışığı doğal ışık kaynağıdır. Yapay ışık ise güneş ışığı dışındaki her türlü ışık kaynağıdır. Stüdyolarda kullanılan aydınlatma kaynakları, floresan lambaları vs. aydınlatma kaynaklarıdır
Doğal ışık kullanacaksanız fotoğrafta yansıtmak istenilen duyguya göre doğru ışığın oluşması için beklenmelidir. Yapay ya da doğal olsun her konunun farklı ışık ihtiyacı olduğunu bilerek işe başlamak gerekir.
Örneğin bir bebek için yapay olarak daha yumuşak bir ışığa ihtiyaç varken yaşlı bir kimsenin kırışıklarını göstermek için daha sert ışık kaynağına ihtiyaç vardır.
Güneş ışınları, açık alanda her noktayı aynı derecede aydınlatır. Nokta ışık kaynaklarından yapılan aydınlatmalarda uzaklık arttıkça konuya düşen ışık şiddeti azalır. Arkası yansıtıcılı kaynaklar koni şeklinde, ışık kaynağından uzaklaştıkça genişleyen bir ışık huzmesi oluşturur.
Diğer bir ışık kaynağı da gökyüzü, açık renkli duvar yüzeylerinden gelen dağınık ışık kaynakları şeklinde tanımlanabilir.
Doğada fotoğraf çekerken ışık tek bir kaynaktan yani güneşten gelir. Flaş, lamba, ateş, reflektör gibi kaynaklar gün ışığının etkisini artırmak için kullanılır. Işığın kalitesi, günün saati, konuya geliş yönü, ışığa müdahale veya filmin özelliklerinden dolayı etkilenir.
Işık Ölçümü
Fotoğrafı çekilecek konudan yansıyan ışığın ya da konunun üzerine düşen ışığın miktarını ölçen aygıta ışıkölçer denir. Genellikle ölçülen ışık miktarı, doğru pozlamayı elde edebilmek için bir ölçek şeklinde örtücü hızına ve diyafram değerine çevrilir.
Günümüz fotoğraf makinelerinde ışıkölçer sistemi mevcuttur ancak ışıkölçerler makineden bağımsız olarak da satılabilir. Makinelerde bulunan ışıkölçer (pozometre) ışığı ölçüp bize diyafram ve estantane değerini verir. Makineyi otomatik konumunda çektiğiniz zaman bu değerler aynen kullanılır.
Ölçülen ışık üç tiptedir:
Çevremizi kaplayan her yöne dağılmış (atmosferdeki su ve diğer parçacıklara çarpmadan dolayı) ışık (Ambient)
Fotoğrafı çekilecek objeye düşen ışık (Inci dent)
Fotoğrafı çekilecek objeden yansıyan ışık (Reflected)
Doğada bulunan bir nesnenin görülmesi için o nesnenin ışık yayması ya da yansıtması gerekir. Genellikle bir cisme çarpan ışık az ya da çok yansır. Işığı yansıtma derecesine göre cisimler saydam ( cam, su, hava ) yarı saydam ( buzlu cam, ince yağlı kâğıt ) saydamsız ( taş, tahta, demir ) diye sınıflanır.
Ama yine de bu, cismin özelliği, kalınlığı vs. ile de yakından ilgilidir. Düz ve ayna gibi parlak yüzeyler, düşen ışığı parlatarak yansıtır. Mat ve koyu yüzeylere düşen ışık, azalarak yansır.
Aydınlık yerlerden detay istiyorsak, ölçümü bu bölgeye göre yaparız. Karanlık yerler daha az detaysız görünecektir.Az ışıklı yerlerden detay istiyorsak ölçümü bu bölgeden yaparız. Bu durumda da ışıklı bölgeler patlar ve fotoğrafımızda aşırı dikkat çekici noktalar oluşabilir. Bunların düzeltilmesi için kadraj dışında bırakılması, kenarlardan uzaklaştırılması gibi alternatifler düşünülebilir.
Ölçümlerde en doğru yöntem objenin üzerine düşen yani İncident ışığı ölçme yöntemidir, ama bu ölçümün yapılmasının zorluğu hatta uzak objelerde imkânsızlığı yüzünden yakın objelerde dahi hata yapılma ihtimali yüksektir.
Fotoğraf makinelerinin içine yerleştirilen pozometreler sadece yansıyan yani Reflected ışığı ölçer. Her ne kadar düşen ışığı ölçmek daha tercih edilmesi gereken yöntem olsa da, yansıyan ışığı ölçme yöntemi çok az hata veren bir yöntem olması ve kolaylığı nedeniyle daha çok tercih edilir.