Renkli Negatif Filmlerin Yapısı, Kullanımı ve Özellikleri Nelerdir?

Çekilen konuların ters tarafa görüntü veren özelliğe sahip film görüntülerine negatif denir.

Görüntünün renk tonlarının film üzerinde ters olarak kaydedildiği filmlerdir. Bu tür filmlerden doğru renk ve ton değerlerini elde etmek için mutlaka baskı yapmak gerekir.

Önemi

Negatif filmler daha toleranslı filmlerdir. Yani hatalı pozlama riski daha azdır. Bu nedenle negatif filmler amatörler tarafından daha çok tercih edilir.

Renkli filmlerin kimyasal özellikleri

Bir görüntü siyah-beyaz filme çekildiğinde, görüntüdeki siyahlar negatifte beyaz, beyazlar da siyah olarak kaydedilir. Renkli negatif filmler de siyah-beyaz film mantığıyla çalışır. Ayrıca fotoğrafı çekilen objelerin rengi, renkli negatif filmde tamamlayıcısı olan renge dönüşür. Mavi renkte olan cisimler renkli negatif filmde sarı renge dönüşürken, yeşil cisimler magenta, kırmızı cisimler de cyan renge dönüşür.

Bir renkli negatif filme bakıldığında tamamlayıcı renkler gerçek saflıklarında görülmez. Bunun nedeni, renkli negatif filmlerde bulunan turuncu renkteki mask tabakadır. Mask tabakası olan filmlere bakarken gözde turuncu bir gözlük varmış gibi düşünmek ve tamamlayıcı renkleri o şekilde algılamak gerekir.

Renkli negatif film

Renkli negatif filmlerde rengi oluşturan renk kuplörleri film emülsiyonunda bulunur. Renk kuplörleri emülsiyona renksiz, saydam olarak sürülür. Film emülsiyonunda bulunan renk kuplörleri duyarkat katmanları arasında birinden diğerine geçme eğilimi gösterirler. Böyle bir geçiş aynı zamanda renk sapmasına neden olur. Renk kuplörlerini katmanlarında sabitlemek iki yöntemle yapılmaktadır.

Renk pigmentlerinin daha büyük hacimde, hareketsiz başka bir molekül tarafından tutularak sabitlenmesi.

Renk pigmentlerinin emülsiyonun her tarafına homojen bir şekilde dağıtılmış olan yağ tanecikleri yardımı ile tutulması. Renk pigmentlerinin bu sayede bir katmandan diğerine geçmeleri engellenmiş olur. Böylece yağ tanecikleri taşıdıkları renk pigmentlerini de tutarlar.

Yağ tanecikleri emülsiyona homojen bir şekilde sürülmezse renklerde sapma oluşur. Yağ tanecikleri yapıları gereği zaman zaman ışık sıçramasına neden olurlar. Böyle durumlarda da görüntü çok büyütüldüğünde aşırı grenlilikle karşılaşılır.

Renkli filmin yapısı

Renkli negatif emülsiyon yapısı

Renkli negatif filmi tanımak için renk katmanlarını üç ayrı tabaka olarak ele almak gerekir. Bu tabakalardan ilki mavi ışık dalga boyuna, ikincisi yeşil ışık dalga boyuna, üçüncüsü ise kırmızı ışık dalga boyuna duyarlıdır.

Renk katmanı

Mavi ışık dalga boyuna duyarlı, banyo sonrası sarı renge boyanacak bu tabaka, sadece mavi ışık dalga boyundan etkilenir. Fotoğraf literatüründe non-chromatik tabaka olarak adlandırılır. ilk filmler sadece mavi ışık dalga boyuna duyarlı olduklarından bu adla anılırlardı.

Sarı filtre

Renkli negatif film emülsiyonunda mavi ışık dalga boyuna duyarlı birinci katman ile yeşil ışık dalga boyuna duyarlı ikinci katman arasına sarı renkte bir filtre yerleştirilmiştir. Bunun amacı, beyaz ışığı oluşturan üç ana renkten en kısa dalga boyuna sahip olan mavi ışığın, birinci katmandaki gümüş tuzlarını etkiledikten sonra, ikinci katmanı da etkilemesini engellemektir.

Fiziksel yöntemle sarı rengin oluşumu, yeşil ve kırmızı ışıkların üst üste gelmesi mümkündür. Her filtre kendini oluşturan rengi geçirir, karşıt rengi tutar. Bu yöntem göz önünde bulundurulduğunda mavi ışık dalga boyunun sarı filtre sayesinde bir sonraki katmanı etkilemesi önlenirken, sarıyı oluşturan yeşil ve kırmızı ışığın da geçmesi sağlanmış olur. Sarı filtre, film banyo edilirken banyoya karışarak film yüzeyinden uzaklaşır.

Negatif film ve baskısı

II. Renk katmanı

Yeşil ışık dalga boyuna duyarlı, banyo sonrası magenta renge boyanacak bu tabaka, yeşil ve mavi ışıktan etkilenir. Mavi ışık sarı filtrenin etkisiyle bu katmana ulaşamaz. 2. renk katmanı böylece sadece yeşil ışık dalga boyunun etkisi altında kalır. Mavi ve yeşil ışık dalga boyundan etkilenen filmlere orto-chromatik filmler denir ve renkli negatif filmlerin 2. renk katmanı bu yapıdadır.

III. Renk katmanı

Kırmızı ışık dalga boyuna duyarlı banyodan sonra cyan renge boyanacak bu tabaka, beyaz ışığı oluşturan üç ana renkten de etkilenir. Mavi, yeşil ve kırmızı ışıktan etkilenen

filmlere pan-chromatik filmler denir. Mavi ışığın etkisi sarı filtre ile engellendiğinden alt katmanlara inemez. Dalga boyu kısaldıkça, etkisi artar. Yeşil dalga boyu maviden uzun, kırmızıdan daha kısadır. Bu nedenle etkisi sadece 2. renk katmanında görülür ve bu katmanda enerjisi bittiği için 3. renk katmanına ulaşamaz. Böylece 3. renk katmanına sadece kırmızı ışık dalga boyu ulaşır ve bu bölgedeki gümüş tuzlarını pozlar.

Renkli negatif filmin yapısı

Mask tabaka

Bu tabaka poz esnekliliğini arttırır, saf renkler elde etmeyi kolaylaştırır ve kontrastı düşürmeye yarar. 2. renk katmanında açık sarı, 3. renk katmanında pembe karakterde renk kuplörleri içerecek şekilde film emülsiyonuna sürülür. Film banyoya girdikten sonra bu katmanlar açık sarı ve pembe renge boyanır. Açık sarı ve pembenin üst üste gelmesi, turuncu renkte mask tabakanın oluşmasını sağlar.

Boya tabakası (anti halo tabaka)

Filmi pozlayan ışığın bir kısmı, 3. renk katmanından sonra da etkisini hâla sürdürür ve taşıyıcı tabakanın arka yüzüne çarparak geri döner. Bu geri dönüşte pozlanmamış gümüş tuzlan ışıktan etkilenerek tekrar pozlanır. Filmdeki bu yapı pozlanmada oluşacak olumsuzlukları önlemek için tabana inen ışığı emen katmana, anti halo tabaka denir. Anti halo tabaka bazı filmlerde emülsiyon ile film tabanı arasında iken, bazı filmlerde ise film tabanının arka yüzeyindedir.

Renkli negatif filmin banyo süreci

Renkli Filmlerin Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar

Filmlerin duyarkatının oluşturan mat yüzeylerine herhangi bir cisimle, eliniz veya parmağınızla dokunmayınız.

Filmlerinizi her zaman yalnız kenarlarından ve mümkünse ipek eldivenlerle tutunuz.

Nem ve ısı, pozlanmış veya pozlanmamış filmlere olumsuz yönde etki ettiğinden serin ve nem oranının düşük olduğu yerlerde saklanması gerekir.

Ne türde olursa olsun, filmleri fotoğraf makinesine gölgede takınız, eğer böyle bir olanağınız yoksa arkanızı güneşe dönünüz.

Renkli malzemenin dayanma süresi siyah-beyaz malzemeye oranla çok kısadır. Film satın alırken son kullanım tarihine bakmayı kesinlikle unutmayınız.

Ambalajı olmayan filmleri satın almayınız. Tarihi geçmiş duyarlı malzemeler, duyarlıklarını yitirirler, kontrastlıkları azalır ve renk bozuklukları ortaya çıkarırlar.

Renkli filmler kuru ve karanlık yerde muhafaza ederseniz dahi, 10-25 yıl sonra bozulmaya başlar. Negatiflerinizi nemden ve rutubetli ortamdan uzak tutunuz.

Bütün fotoğraf emülsiyonları röntgen ışınlarına kimyasal dumanlara karşı hassastırlar. Filminizi bu tür ortamlardan uzak tutunuz.

Filminizin havaalanlarındaki X ışınlarından geçmesine izin vermeyin. Filminizin zarar görmesine neden olur.

Filmler taşıma, saklama ve kullanım sırasında kirlenebilir. Bu kirlenme toz, insan elinden bulaşan doğal yağ lekeleri, film üzerine dökülen sıvılar veya banyo artıklarından kaynaklanabilir. Bir bez ile silmek kesinlikle filmi çizecektir. Hatta filmi el ile tutarak temizlemeye çalışmak bile daha büyük zararlara yol açabilir. Bu nedenle temizlik amaçlı üretilen özel ürünlerden faydalanmak gerekir.