Fotoğrafta Kadraj ve Altın Kesim Kuralları

Kadraj

İngilizce karşılığı “frame” olan kadraj dilimizde “çerçeve” anlamında kullanılır. Kadraj, çerçeve içinde ilgi çekici düzen sağlamaktır.

Fotoğraf makinesinden görünen her görüntü kadrajdır. Bu nedenle sanatçı her zaman görüntü seçimi konusunda özgür olamayabilir. Görüntünün seçilmesi, ayıklanması, yalın ama ilgi çekici hâle getirilmesi gerekir.

Yanlış kadrajlı fotoğraf Doğru kadrajlı fotoğraf

Yanlış kadrajlı fotoğraf / Doğru kadrajlı fotoğraf

Fotoğraf, fotoğrafçının varlığını hissettirmelidir. Fotoğrafçı her gördüğünü çekmez aksine; gördüklerini ayıklar, seçer.

Kadrajın Önemi Önemi

Görüntünün izlenmeye değer olabilmesi için nesnel gerçeklik, kadraj içinde sanatsal gerçekliğe dönüştürülmelidir. Kadrajda ne görüldüğü ve gösterildiği kadar nasıl gösterildiği de önemlidir. Ressam, resim yaparken her zaman almak istediği şeyleri seçer, alır ve yüzey üzerinde istediği yere koyar. Ancak fotoğrafçı için durum böyle değildir.

Fotoğrafçı vizörden her baktığında karşısında bir görüntü vardır. İşin kötüsü istemediği bir objeyi her zaman kadrajdan çıkartamayabilir. Bu durumda önce istediği konuyu seçmelidir. Kadrajı yatay mı dikey olarak mı kullanacağına karar verdikten sonra

görüntüyü gereksiz detaylardan ayıklayabilmek ve etkiyi güçlendirmek için uygun olan bakış mesafesi, bakış açısı ve bakış yüksekliğini kullanması gerekir. Bütün bunları yaparken de fotoğraf için doğru zamanı seçmelidir.

Fotoğrafçı kadrajı ile aslında edebiyatçının romanında, şairin şiirinde anlattığını bize anlatır. Kadraj, öznel bir seçimle görenin ilginç bulacağı ve şimdiye kadar gösterilenlerden başka bir şey göstermelidir. Bunun için de fotoğrafçının güçlü bir kompozisyon bilgisine sahip olması gerekir.

Yukarıda sözü edilen davranışa dönüşen bilgi ve deneyimlerden sonra hiç kimse, fotoğraf makinesi olan herkesin iyi fotoğraf çekebileceğini ileri süremez. Fotoğrafçının fotoğraf makinesi olan birçok kişiden farkı da buradadır.

Altın Kesim Kuralları

Antik Yunan’da birçok insanın en beğendiği formların nedenlerinin araştırılmasıyla ortaya çıkan bir bilgidir. Bu bilgi temel alınarak yüzey, iki yatay ve iki dikey çizgi ile üç eşit parçaya bölünür. İyi bir kompozisyon için yatay ve dikey çizgilerin kesiştiği noktalardan her biri, kompozisyondaki önemi nedeniyle altın noktalar olarak adlandırılır.

Bu dört nokta, ilgi merkezlerinin konumunu gösterir. Fotoğraf ile yaratılmak istenilen etkiye göre ana ve yardımcı ögeler bu noktalar üzerine yerleştirilir. Bu basit kuralın uygulanabilmesi için hangi ögenin nereye yerleştirileceği önemlidir. Ancak gene de bu kurala uygun davranan herkesin iyi fotoğraf çekeceğini söylemek doğru değildir. Nedenler iyice kavrandıktan sonra, bu kurallar ihlal edilerek de iyi fotoğraflar çekilmesi mümkündür.

Altın kesim örneği

Altın kesim örneği

Açık Kompozisyon

Görüntüyü oluşturan ögeler kesilerek kadraj dışında da devam ettiği izlenimi verilir. İzleyenin düş gücüne bırakılan görüntünün karenin dışında da devam ettiği duygusu uyandırılır.

Açık kompozisyon

Açık kompozisyon

 

Karışık veya Biçimsel Kompozisyonlar

Fotoğrafçının yaratmak istediği etki, dünya görüşüne ve sanat anlayışına göre ilgi merkezi birden fazla noktada yer alabilir. Bu ilgi noktaları arasında hiyerarşik bir düzen de olmayabilir. Fotoğrafçı, fotoğrafında var olan gizli düzenle düzensizlik yaratabilir. Bu durumda fotoğrafçının farklı bir şey söylemek istediği düşünülmelidir. Anlatmak istediğine kulak verilmeli, söylediği anlaşılmaya çalışılmalıdır.

Kapalı kompozisyon

Kapalı kompozisyon

Kompozisyonun Duygusal Etkisi

Kompozisyonda kullanılan her görüntü ögesinin ve kullanılış biçiminin ayrı bir duygusal etkisi vardır. Kompozisyonda kurulan simetrik denge genellikle durgunluk hissi vererek sıkıcı etki yapar, asimetrik düzenlemeler ise izleyicide dinamik etki uyandırır.

Görüntüde süre giden ritim, gözü rahatlatırken bozulan ritim rahatsız eder. Kullanılan ögelerin dikey konumları dinamik, yatay konumları ise statik etki yaparken birbirinden farklı konumlara yerleştirilen birden fazla eleman ise gözü yorar ve tedirgin eder.

Görüntü ögelerinin tümü ya da çoğu bir noktada kullanılırsa denge duygusu zayıflar. Kontrast renkler dikkat çekerken algıyı da kolaylaştırır.

You may also like...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir