Fotoğrafta İçerik ve İçsel Ögelerle Kompozisyon Oluşturma

Fotoğrafta içerik, fotoğrafı oluşturan iç ve dış ögelerin tamamıdır. Fotoğrafın içeriği görüntüde var olan biçimsel ögelerle anlam kazanır.

İçeriğin doğru anlaşılabilmesi için fotoğrafı ve kullanılan biçimsel ögelerin doğru kavranması gerekir. Fotoğrafın estetik bulunması biçim ile sağlanır. Fotoğrafta yer alan her biçim ögesi diğerleriyle ve bütünde fotoğrafın sunduğu bütün ile içindedir.

Fotoğrafın ilgi uyandırmasına da bu ilişkiler yol açar. Birbirleriyle bütünlük içinde yer alan biçim ögeleri anlamı güçlendirirken içerik ile ters düşmemelidir.

 İçsel Ögeler

İçsel ögeler ifade, anlam ve işlevdir.

İfade, düşünce ve duygunun dışavurumudur. Fotoğrafta ifade görüntü ile anlatmaktır, tanıklık etmektir. İfade fotoğraf ile nesnel hâle gelir.

Fotoğrafta ifade

Fotoğrafta ifade

Anlam, fotoğrafçının ve izleyenin yükledikleridir. Fotoğraf ile uyandırılan izlenimdir. Görüntünün anlattığı düşüncedir.

Fotoğrafçının ve fotoğrafa bakanın farklı anlamlar yükleyebileceği

Fotoğrafçının ve fotoğrafa bakanın farklı anlamlar yükleyebileceği

İşlev ise fotoğrafın gördüğü hizmet, ne işe yaradığıdır.

İşlevi tanıtım olabilecek fotoğraflar

İşlevi tanıtım olabilecek fotoğraflar

Konunun Düzenlenmesi

Fotoğrafta öncelikle seçilen konu önemlidir. Konuya uygun olarak seçilen plastik ögelerin düzeni, konuyu doğru ifade etmelidir. Fotoğrafçı, konuya uygun olarak seçtiği biçim ögelerini amacına uygun olarak kullanmalıdır.

Konuya uygun olan şemalar, ışık-gölge, renk vb. fotoğrafçının yardımcısıdır. Fotoğrafçı, tüm görsel ögeleri entelektüel birikimini de katarak kullanır. Aynı konuyu her fotoğrafçının farklı çalışması da bundandır.

Görüntü elemanlarının konuya uygun düzenlenmesi fotoğraf çekenin kişisel farklılığıdır. Konuya ve konunun içeriğine göre seçilen renk, leke, doku, ton, ışık-gölge fotoğrafı çekenin dünya görüşünü, kimliğini, yaşama bakışını gösterdiği kadar görüntünün anlamını da belirler.

Düzen, kompozisyondur. Her fotoğrafçı kendi kompozisyonunu kurar. Görüntü üzerinde kendi dünyasını yansıtır. Her fotoğrafçı farklı kompozisyon anlayışı ile merkezi, diyagonal, dağınık vb. kompozisyonlar ile düzenleme yapar. Konuya uygun ve ilgi çekici düzenleme fotoğrafın gücünü artırırken anlatılmak isteneni de doğru ifade eder.

Mesajın Düzenlemede Önemi

Mesaj; bildiri sunmak, iletişim kurmaktır. Mesajı verenin isteğine göre dolaylı ya da dolaysız anlatılır. Kolayca anlaşılan mesaj ile izleyicinin ilgisi çekilemeyebilir. Mesajı anlamak çok güçleşirse bu defa da izleyici sıkılıp yorulabilir. Bütün bunlara neden olmamak için iletilmek istenen mesaj, ilgi çekici ve en az ögeyi kullanarak sade bir görsel düzen içinde sunulmalıdır.

Düzenlemeyi yaparken yanlış anlaşılmaya neden olmayacak ögeler kullanılmalıdır. İyi düşünülmüş, doğru kurulmuş düzenlemeler mesajın gücünü arttırır. Mesaj düzenlenirken görüntü ögeleri bazen zıtlıklar bazen de uyum içinde kullanılır.

Düzenlemedeki her öge, diğer öge ile doğru ilişkilendirilmelidir. Doğru ifade edilmemiş mesaj, iletişimi de imkânsız hâle getirebilir. Bu durumda mesajın yanlış anlaşılmasından mesajı alan kadar veren de sorumludur. Görüntünün gücünü artırması açısından mesajın düzeni önemlidir.

Görüntünün Gücü

Görüntü elemanlarının konuya uygun seçilmesi ögelerin form (şekil) ve biçim, ışık – gölge, renk, doku, yön, ölçü, espas (aralık) yüzey üzerinde doğru kullanılmasıyla başlar. Görüntüye yüklenen anlam, görüntünün biçimsel ögeleriyle örtüşmelidir.

Ayrıca fotoğrafçı, fotoğrafın anlatım olanaklarına ve yeterli teknik donanıma sahip olmalıdır. İnsan en çok, gördüğüne inanır. Fotoğrafın gerçekliği olduğu gibi kaydettiği bilgisi görüntünün gücünü hakkındaki bilgiyi de beraberinde getirdi. Fotoğraf, Muybridge’in “Koşan Atlar” fotoğrafı ile çıplak gözle görülemeyen gerçeğin bilinmeyen yanını ortaya koydu.

Fotoğraf tarihinin sayısız örnekleri savaş, doğal afetler, yoksulluk, açlık yaşayan insanlık dramlarını sergiledi. İnsanlar, farklı coğrafyalarda yaşanan insanlık dramlarına tanıklık eden fotoğraflar ile dünya gerçeğini gördü tanıdı. Görerek haberdar olduğu bu fotoğraflarla bazen yaşananları onayladı ve yaşayanların yanında oldu bazen de yaşayanları onaylamadı ve yaşayanların karşısında oldu. Görüntünün gücü fotoğrafın gerçekliği olduğu gibi kaydeden belgesel niteliğidir.

Görüntülerle Farklı Anlam Yaratma

Işık-gölge, leke değerleri, dokuların kullanılış biçimi ve şiddeti görüntüde değişik etkiler ve anlamlar yaratabilir. Fotoğrafın gerçekliği birebir saptayan, yaşamda var olan her şeyi aynen aktarabilme gücünden sıkılan, nesnel gerçekliği sanatsal gerçekliğe dönüştürmek isteyen fotoğrafçılar yeni arayışların peşine düştüler.

Işığın farklı kullanımlarını farklı malzemelerle çalışmanın etkisini ve sonuçlarını görmek, denemek istediler. Görüntülerle farklı anlamlar yaratabilmek için farklı yöntemler kullandılar.

Türk fotoğrafında bu konudaki denemeleriyle tanınan ilk ve en önemli iki isim Şahin Kaygun ve Ahmet Öner Gezgin’dir.

Fotogram: Işığa duyarlı yüzey üzerine yerleştirilen çeşitli nesne ve nesneler pozlandırılır. Gelişim süreci tamamlandığında yüzeyin üzerine yerleştirilen nesnelerin görüntüleri beyaz lekeler hâlinde görülür. Film kullanılmaz. Yaratılmak istenen amaca göre renklendirilebilir.

Fotogram çalışması

Fotogram çalışması

Filtreler: Fotoğrafın çekim aşamasında ya da karanlık oda çalışmalarında çeşitli filtre efektleriyle farklı etkiler yaratabilir

Değişik filtreler kullanılarak çekilmiş fotoğraflar

Değişik filtreler kullanılarak çekilmiş fotoğraflar

Zoom patlaması: Pan çekim, hareket etkisi verilen yöntemler fotoğrafı çekerken objektif ileri geri hareket ettirilerek gerçekleştirilebilir

Zoom patlaması

Zoom patlaması

Sandviç baskı: Genelde açık tonları olan negatifler üst üste konularak yapılan baskı çeşididir. Baskı yapılırken el ya da bir kâğıt parçası kullanılarak fazla pozlanması ve istenilmeyen yerlerde ışığın gelmesi engellenir

Sandviç baskı

Sandviç baskı

Solarizasyon: Klasik fotoğrafta kartın geliştirme banyosu sırasında kısa süre için gün ışığına gösterilmesi ile oluşan etki, aşağıdaki fotoğrafta photoshop ile oluşturulmuştur.

Solarize olmamış fotoğraf

Solarize olmamış fotoğraf

Solarize olmuş fotoğraf

Solarize olmuş fotoğraf

Üst üste çekim: Farklı etkiler yaratabilmek için yapılan denemelerden biridir. Analog makinelerle film geri sarılarak uygun ışık değerlerinde aynı kare ile ikinci fotoğraf çekilerek elde edilir.

Üst üste çekim tekniğiyle çekilmiş bir fotoğraf

Üst üste çekim tekniğiyle çekilmiş bir fotoğraf

Görüntülerle farklı anlamlar yaratabilmek için klasik karanlık oda çalışmaları sırasında farklı araç gereçler kullanılırdı. Örneğin, fotoğraf kâğıdı üzerine yerleştirilen cam üzerine vazelin sürülür, tül perde parçası konulur, buhar etkisi için sıcak su kullanılırdı.

Oysa şimdi photoshop gibi yazılım programları ile karanlık oda bilgisayarınızdır. Görüntü üzerinde yukarıda anlatılanların aynısını hatta daha fazlasını üstelik çok daha kısa sürede deneyerek uygulayabilirsiniz.

You may also like...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir